DOLNY ŚLĄSK




W męskim stroju dolnośląskim głównym nakryciem głowy była wysoka rogatywka w kolorze granatowym. Panowie nosili także cylindry i czarne kapelusze. Koszule szyło się przede wszystkim z lnu. Przód koszuli miał zapięcie na guziki, a kołnierzyk był wysoki i wykładany. Na koszuli, wokół szyi, mężczyźni wiązali jedwabną albo płócienną chustkę. Kamizelki dolnośląskiego stroju nawiązywały do europejskiej, XVIII-wiecznej mody. Nie były samodzielną częścią ubioru, ale zakładało się je pod żupany i kabatki. Kamizelka była lekko dopasowana do ciała, na długość sięgała bioder lub talii. Przy szyi kamizelka była wykończona gładkim kołnierzykiem z klapkami. Przednia część kamizelki, widoczna po ubraniu pozostałych warstw, była szyta z innych materiałów. Kamizelka mogła być gładka albo wzorzysta. Zapięcie kamizelki było jedno- i dwurzędowe, ozdobione płaskimi i błyszczącymi guzikami – guziki służyły za najważniejszą ozdobę męskiego stroju. Czasami wierzchnie części ubioru ozdabiano dodatkowo jedwabnymi nićmi. W chłodniejsze dni ubierano dodatkowo na kamizelkę kabat. W dni świąteczne na kamizelkę ubierano żupan. Spodnie długie wiązało się w kostkach i wpuszczało w wysokie buty z cholewami. Krótkie spodnie, sięgające nieco poniżej kolan, łączyło się z pończochami i krótkimi półbutami z klamerką. Spodnie długie były szyte według kroju męskiego, z czarnego albo granatowego sukna bądź żółtej irchy. Do krótkich spodni ubierało się także wełniane, białe pończochy. Najcenniejszą częścią dolnośląskiego stroju kobiecego były czepce. Składały się one z jednej, dwóch albo trzech części. Czepce szyło się z różnych materiałów, różnice widoczne były także w zdobieniu. Czepce jednoczęściowe były spotykane najczęściej. Tego typu czepce szyło się z jednego kawałka materiału o kroju trójkąta. Dla lepszego ułożenia czepce usztywniało się tekturą. Czepek w okolicach twarzy obszywało się białą koronką, układaną w drobne zakładki – koronka była najczęściej wykonywana ręcznie. Nad koronką doszywało się koronkę złotą albo srebrną. Przy ściągnięciu i przymarszczeniach umieszczało się szeroką wstążkę, układaną w kokardę, której końce opadały na plecy. Wstążki ozdobne były wykonane z jedwabiu, rzadko kiedy były gładkie – najczęściej pokrywały się one wzorem kwiatowym oraz dodatkowym broszowaniem ze złotej bądź srebrnej nitki. Koszule były szyte z białych materiałów, najczęściej z cienkiej tkaniny lnianej. Były krótkie, zwieńczone krótkimi, bufiastymi rękawkami. Przy szyi zakończenie miał kształt kołnierzyka-kryzki. Spódnice stroju dolnośląskiego były szerokie, sięgające nawet 350 centymetrów. Na długość sięgały przynajmniej połowy łydek, ale często bywały jeszcze dłuższe. Do szycia spódnic wykorzystywało się tkaniny pasiaste, kwieciste oraz gładkie, w różnych kolorach. Górna część spódnicy była wszywana w pasek. Tylna część oraz fragmenty na bokach układało się w zakładki albo bardzo gęste marszczenia. Dół spódnicy podszywało się innym materiałem – w przypadku spódnic z jedwabiu podszycie obejmowało całą powierzchnię spódnicy. Zapaski noszone na co dzień były szyte z gładkiego albo wzorzystego płótna bawełnianego. Zapaski zakładane w dni świąteczne były wykonane z jedwabiu albo batystu, najczęściej w kolorze białym. Zapaski batystowe ozdabiało się białym haftem. Zapaski w dolnośląskim stroju były zawsze długie i szerokie, zasłaniały prawie całą powierzchnię spódnicy, którą było widać tylko przez wąski pasek z tyłu. Do stroju świątecznego kobiety zakładały chustki z batystu, najczęściej w kolorze białym. Chustki miały kształt kwadratu, rzadziej trójkąta Świątecznym obuwiem kobiecym były płytkie czółenka, do których zakładało się wełniane albo bawełniane pończochy, w kolorze białym albo niebieskim.

Opis pochodzi z : www.polskatradycja.pl/folklor/stroje-ludowe/slask